مشاوره روانشناسي روابط اجتماعي

اختلال اضطراب فراگير (Generalized Anxiety Disorder) يا GAD، به افرادي كه از نگراني مفرط و مزمن مورد موضوعات و فعاليت هاي مختلفي اكثر اوقات روز رنج مي برند، اشاره دارد. نامشخص و گنگ بودن اضطراب به گونه اي است كه فرد از علت نگراني خود آگاه نيست و نمي تواند دليل واضحي براي آن پيدا كند. موضوعاتي كه فرد مورد آن ها اشتغال ذهني دارد دامنه اي گسترده و متنوعي است از جمله زمينه هاي شغلي، تحصيلي، روابط بين فردي، سلامتي خود و ديگران، ازدواج و زندگي زناشويي، تربيت فرزند، مسائل مالي. وجه اشتراك نگراني هاي فرد، غير قابل كنترل بودن و آينده محوري است. فرد مورد آينده و سرنوشت زندگي دلواپس و دلمشغول است. ميزان لاي فشارهاي زندگي و كمبود مهارت هاي زندگي، اختلالات جسمي و رواني از جمله اختلات شخصيت، دليلي مهم افزايش آمار ابتلا به اختلال اضطراب فراگير مي شد.

عوامل ايجاد اختلال اضطراب فراگير

اگر سري به مراكز مشاوره و روانشناسي خانواده زده شيد متوجه جمعيت رو به افزايش اين گروه خواهيد بود، طوري كه صد لايي از مراجعين را افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگير شامل مي شوند. مورد عوامل ايجاد اختلال اضطراب فراگير تحقيقات زيادي صورت گرفته است، مهم ترين آن ها را ۲ بعد رفري و شناختي قرار داده اند. طبق اين دو رويكرد روانشناسي، اضطراب يك نوع رفري است كه جريان يادگيري، تحت ثير افكار منفي و بدبينانه فرد نسبت به خود و محيط اطرافش آموخته مي شود و فرد بين عوامل ايجاد استرس و واكنش استرس آميز خود نوعي رابطه ايجاد كرده است. به اين ترتيب، رفر اضطرابي فرد به نوعي شرطي شده است، يعني به شرط بودن محرك هاي ناراحت كننده، اضطراب و نگراني خود را نشان مي دهد.

زمينه هيجاني نيز افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگير گير مشكلاتي هستند مانند: عدم كنترل و مديريت ست هيجان، ابراز هيجانات ناخوشايند و منفي بيشتر نسبت به افراد عادي دارند. خشم و از كوره رفتن، ترس و استرس از جمله احساسات ناراحت كننده اين افراد است.

علائم اختلال اضطرب فراگير

علائم اختلال اضطراب فراگير DSM-5، به اين صورت دسته بندي مي شود: فرد مبتلا به اختلال اضطراب فراگير حداقل ۶ ماه علائم اختلال اضطراب فراگير را كه شامل، نگراني و پريشاني هاي مبهم و غيرقابل تحملي است، نشان مي دهند. تلاش هاي او براي كنترل و مديريت نگراني ها بي فايده و بي نتيجه مي ماند. فرد مبتلا به GAD، حداقل يد ۳ مورد از اين علائم را مدت ذكر شده از خود نشان دهد: خشم، عصنيت، بيقراري، از دست دادن حوصله و لذت زندگي، خستگي و نداشتن انرژي و انگيزه براي انجام فعاليت هاي روزمره، حواسپرتي و تمركز كم، سرد هاي ميگرني و سرگيجه، بيخوابي و عدم رضايت از خواب، مهم ترين علائم اختلال اضطراب فراگير عنوان شده اند.

تعريف اختلال اضطراب فراگير

تعريف اختلال اضطراب فراگير، داشتن نگراني و دلشوره فراوان و نامشخص طيف وسيعي از مسائل روزمره زندگي است. لا به انواع آن ها اشاره كرديم. تعريف اختلال اضطراب فراگير  به مفهوم نگراني و انواع آن دقت كنيد، چرا كه ما ۲ نوع نگراني داريم كه از هم متمايز هستند.

 مفهوم نگراني تعريف اختلال اضطراب فراگير 

نگراني هاي مثبت: يك سري افكار محتوي مشخص و عيني و مفيد است كه فرد وجود داشتن آن ها، احساس شور و انگيزه بيشتري براي زندگي پيدا مي كند. واقع اكثر افراد زندگي خود تعداد بسياري از اين نگراني ها را دارند و جزئي لازم و ضروري براي پيشبرد زندگي راسي اهداف و مقاصد فرد مي شد. از ديگر ويژگي هاي اين نوع نگراني، مشخص بودن حوزه آن است؛ واقع برخلاف نگراني هاي مضر و منفي كه مورد طيف گسترده اي از موضوعات غير قابل هستند، نوع مثبت فرد دقيقا مي داند از چي نگران است و دليل دلواپسي هايش چيست.

به عنوان مثال، فردي كه پشت كنكور مانده است، تمام نگراني او حول محور س خواندن، كنكور و نحوه موفقيت مي شد. اين افكار ربطي به ساير حوزه هاي زندگي فرد ندارد. نگراني هاي مثبت، عث رفرهاي مثبت مي شوند، و فرد را سوق مي دهند انتخاب مسير ست و تلاش بيشتر جهت ارضاي نيازهايش اقدام نمايد، مثال فرد پشت كنكوري، اقدام موثر، برنامه ريزي سي، مديريت ست زمان، مشاوره و صحبت پشتين تحصيلي است، اما فرد مبتلا GAD، هيچ راهي براي رفع نگراني هاي خود نمي يابد و هر كاري كه  مي كند به جاي تسكين و آرامش، او را دلواپس و پريشان تر مي كند. يك كلام، نگراني هاي افراد مبتلا به GAD، از نوع منفي و ناسازگار است كه خود را مواجه آن ها ناتوان و فلج مي بينند.

ابتلا به اختلال اضطراب فراگير

ابتلا به اختلال اضطراب فراگير هر سني و هر مرحله اي از زندگي ممكن است اتفاق بيفتد. نوجواني و بزرگسالي، گروه هايي خطر ابتلا بيشتر به GAD هستند. زنان بيشتر از مردان احتمال ابتلا به اختلال اضطراب فراگير را دارند. اختلال اضطراب فراگير، جزو بيماري هايي است كه ساير اختلالات روانپزشكي (افسردگي، اضطراب اجتماعي، فوبيا، سوء مصرف مواد) و اختلالات شخصيت (اختلال شخصيت وابسته و اجتنابي)،  همراه مي شود.

نشانه هاي اختلال اضطراب فراگير

نشانه هاي اختلال اضطراب فراگير، تغييراتي است كه بدن و روان به دنل واكنش هاي اضطرابي ايجاد مي شوند. زمينه جسم و فيزيولوژيك، به افزايش ضرن قلب و فشار خون، تنش و د پيشاني، خشكي دهان، تعريق، لرزش دست و پا، مشكل خوردن، كاهش يا افزايش اشتها، از دست دادن وزن معمولي، مشكلات گوارشي (سنم روده تحريك پذير، معده عصبي و زخم المعده)، اشاره دارد. از ديگر نشانه هاي اختلال اضطراب فراگير ممكن است حمله پانيك (حملات ناگهاني احساس ترس از وقوع فاجعه و رويداد فوق العاده وحشتناك به همراه فهرستي از تغييرات بدني مشابه حالت هاي اضطرابي كه لا گفتيم) شد.

بعد رواني فرد ليستي از علائم شناختي و هيجاني ناخوشايند مانند: مشكل توجه و تمركز انجام فعاليت ها، بي حوصلگي، نداشتن انرژي، مصيبت ر جلوه دادن رويدادهاي زندگي ، سيلي از افكار تحريف شده و منفي رو به رو مي شود.

مشكلات اختلال اضطراب فراگير

مشكلات اختلال اضطراب فراگير كنار علائم و نشانه هايي كه لا ذكر كرديم، قرار مي گيرند. كمبود مهارت هاي زندگي كه تداوم و ايجاد اختلال اضطراب فراگير نقش كليدي دارد، از مشكلات اختلال اضطراب فراگير است. مشكل خواب افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگير از ساير اختلالات روانپزشكي متفاوت است، به گونه اي كه اين افراد به خواب رفتن و خواب مستمر مشكل دارند و شب و از خواب مي پرند و خوابشان قطع مي شود، بعد از كلي سعي و تلاش و جنگيدن خود، لاخره به خواب مي روند، اما بعيد نيست به دنل كابوس و ذهن مشغولي به فعاليت هايي كه قرار است فردا انجام دهند، ز از خواب بيدار شوند.

اين روند آنق ادامه پيدا مي كند كه صبح مي شود و فرد هنوز حال كلنجار رفتن خود براي خوابيدن است. لازم به ذكر است، مشكل بيخوابي افراد اضطراب فراگير مزمن و بسيار شديد بيشتر ديده مي شود. عدم تحمل بلاتكليفي و ابهام، به وضعيتي اشاره دارد كه آن فرد تمايل زيادي به پيش بيني و كنترل كردن اتفاقات روزمره زندگي دارد. طبق اين تعريف، هر گونه رويدادي كه فرد نتواند آن را پيش بيني و برآورد نمايد، به احساس ماندگي و اضطراب منجر مي شود. از طرفي بلاتكليفي به آن دسته از تكاليفي هم كه سرنوشت و آينده شان، براي فرد مبتلا به GAD، مشخص و واضح نيست، مربوط مي شود. به زن عاميانه تر، بلاتكليفي نوعي سرگمي مقابل رويدادهاي زندگي است.

مان اختلال اضطراب فراگير

مان اختلال اضطراب فراگير بر بهبود GAD، توجه به عوامل ايجاد كننده آن اشاره دارد. توجه به قابل مشاهده و ملموس بودن بيشتر نشانه هاي فيزيولوژيك فرد، مان اختلال اضطراب فراگير از اين نقطه شروع مي شود، هدف از آن بهبود علائم و كاهش سطح برانگيختگي و تنش فرد شرايط اضطراب زا است.

انواع مان اختلال اضطراب فراگير

1. آرام سازي: ريلكسيشن، يوگا و مراقبه، ذهن آگاهي، آموزش تنفس صحيح از تكنيك هاي معروف و كاربردي آرام كردن شرايط تنش زا مي شد.

• ريلكسيشن: آرام سازي قدم به قدم بدن، به اين صورت است كه فرد ياد مي گيرد چطور مواجهه شرايط پريشاني و استرس زا، خود را آرام نمايد.
• ذهن آگاهي: فرد ياد مي گيرد هر شرايطي چه خوب چه بد، به مشاهده افكارش بدون قضاوت كردن و برچسب زدن منفي يا مثبت بر آن ها بپردازد. هدف اين است كه فرد از گير شدن افكارش دست بر دارد. واقع، اين نكته مهم را ياد مي گيرد،”من و افكارم دو موضوع جدا از هم هستيم و نيد هم قاطي و يكي شويم؛ پس من از افكارم فاصله مي گيرم و فقط اجازه مي دهم از ذهنم عبور كنند”.

2. مداخلات شناختي – رفري: اين نوع مان تغييراتي افكار منفي و رفرهاي بي فايده و ناسازگار به فرد كمك مي شود به بهبود فعاليت ها و افكارشان بپردازند، نتيجه برخوردي منطقي و معقول تري اضطراب انجام دهند.
3. مداخلات دارويي: تجويز آرام بخش ها و داروهاي ضد اضطراب، پركاربردترين داروهاي مصرفي اختلالات اضطرابي هستند. تمركز اين داروها، كاهش دادن و رفع علائم بدني و هيجاني منفي مي شد.
4. آموزش مهارت هاي اجتماعي: حل مساله، جرأت مندي، مهارت هاي ارتطي و ساير مهارت هاي زندگي اين رويكرد آموزش و ياد داده مي شوند.

    

   سوالات متداول

   سنم روده تحريك پذير چيست؟

   يك اختلال گوارشي است كه دهايي شكم و روده مشخص مي شود. علت آن به عوامل رواني برمي گردد. اضطراب و استرس از عوامل رواني اصلي بروز اين اختلال مي شند.

   آيا پانيك همان اختلال اضطراب فراگير است؟

   خير، پانيك به حملاتي كه به طور ناگهاني و سريع شروع مي شوند، اشاره دارد. جريان حمله فرد تغييرات جسمي شديدي نفس كشيدن، ريتم نامنظم قلب، فشارخون، احساس گيجي و گرفتگي قفسه سينه مواجه مي شود و فكر مي كند حال افدن و غش كردن و از دست دادن كنترل و حمله قلبي است. پانيك اختلال جداگانه اي است كه مي تواند اختلال اضطراب فراگير همراه شود.

   خواب افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگير چگونه است؟

   اين افراد دچار بي خوابي هاي اوايل شب، جريان منقطعي از خواب و بيداري هستند، برخي افراد داشتن كابوس هاي ترسناك ممكن جود داشته شد. عدم رضايت از خواب مشكل اساسي بين افراد اضطرابي است.

   خدمات تلفني و آنلاين مركز

   هدف مركز مشاوره و روانشناسي آويژه از ارائه اطلاعات لازم زمينه مشكلات رواني، افزايش آگاهي شماست توسعه دانش خود، جهت ارتقا و بهبود كيفيت زندگي خود، گامي مهم برداريد. لطفا براي كسب اطلاعات بيشتر ساير مقالات متخصصان مركز مشاوره آويژه را مطالعه نماييد .

   اين راس مركز  خدمات متنوعي را زمينه مشاوره اختلال استرس به شما هم ميهنان عزيز ارائه ميدهد.

   زينب رضائي——– روانشناسي ليني

   منبع: Generalized Anxiety Disorder (GAD): Causes, Symptoms …